Biodiversiteitsverlies net zo urgent als klimaatverandering

“Twee kanten van dezelfde medaille”

In deze blogreeks gaan we in gesprek met 2BHonest experts over interessante topics die zij in de praktijk tegenkomen als duurzaamheidsconsultant. In dit artikel vertelt Merijn Doornink waarom biodiversiteit een cruciaal thema is voor bedrijven en welke kansen er liggen om tastbare positieve impact te maken.

Voordat we dieper de inhoud ingaan, wat verstaan we nu onder ‘biodiversiteit’?

Biodiversiteit gaat over de diversiteit van alles wat op en in de lucht, water en bodem leeft. Het gaat om drie niveaus: een diversiteit aan ecosystemen (bossen en rivieren), diversiteit in soorten (verschillende planten en dieren) en genetische diversiteit binnen deze soorten.

Waarom is dit zo’n urgent topic?

Onze natuur takelt momenteel met een ongekende snelheid af. Wereldwijd is de populatiegrootte wilde dieren bijvoorbeeld de afgelopen 50 jaar met 69% afgenomen. Ecosystemen raken uit balans en zijn minder veerkrachtig. Het World Economic Forum publiceert jaarlijks een Global Risks Report die inzicht geeft in de grootste risico’s voor de mondiale economie en maatschappij. Biodiversiteitsverlies is nu na klimaatverandering het grootste risico in de komende 10 jaar. Dit komt mede omdat biodiversiteit onlosmakelijk verbonden is met klimaatverandering en andersom, het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Pak je het ene aan maar het andere niet? Dan ben je nog steeds net zover van huis.

Zijn er al wetten die werken aan biodiversiteitsherstel verplicht stellen?

Op wereldwijd niveau is het Global Biodiversity Framework ontwikkeld in 2022, een soort Paris Agreement met 23 doelstellingen. Binnen de EU Green Deal is er ook een langetermijnstrategie opgesteld voor biodiversiteit, de zogenoemde Biodiversity Strategy for 2030. Hier is als doel gesteld dat onze biodiversiteit in 2030 niet mag zijn afgenomen ten opzichte van 2020 en we vanaf 2030 moeten toewerken naar netto positief, oftewel natuurherstel en regeneratie. De Nature Restoration Law en de European Deforestation Regulation zijn de meest actuele wetsvoorstellen waarin EU landen en organisaties verplicht worden om maatregelen te nemen.

“Bedrijven hebben risico’s van biodiversiteitsverlies nog niet in kaart gebracht, wat ze kwetsbaar maakt richting de toekomst.”

Wat is de relatie tussen bedrijven en biodiversiteit?

De activiteiten van bedrijven zijn natuurlijk één van de belangrijkste oorzaken van biodiversiteitsverlies, door intensief gebruik van land, water en natuurlijke hulpbronnen. Daar ligt een verantwoordelijkheid. Tegelijkertijd laat dit ook zien dat we erg afhankelijk zijn. Biodiversiteit creëert jaarlijks, door het leveren van verschillende diensten, een economische waarde van meer dan 150 biljoen dollar. Afhankelijk van de sector waarin je zit kunnen je eigen operaties en je waardeketen dus hard geraakt worden door biodiversiteitsverlies. Niet alleen agrarische bedrijven maar bijvoorbeeld ook bouwbedrijven vanwege het mijnen van cruciale grondstoffen. Bedrijven hebben deze risico’s alleen nog niet goed in kaart gebracht en focussen nu voornamelijk op het reduceren van CO₂-emissies, wat ze kwetsbaar maakt richting de toekomst.

Waarom zou je als bedrijf werken aan biodiversiteitsherstel?

Om te beginnen, door in je keten en eigen operaties de biodiversiteit te verbeteren maak je je bedrijf veerkrachtiger tegen de effecten van klimaatverandering zoals overstromingen, droogte en ander extreem weer. Daarnaast is de return on investment hoog: berekeningen laten zien dat elke euro die je investeert in natuur 8 tot 38 euro in waarde voor de maatschappij oplevert. Bovendien: biodiversiteit is lokaal, kun je gericht aanpakken en kan in sommige gevallen al binnen een paar jaar hersteld zijn. Er hangt veel meer laaghangend fruit en dus zijn er meer kansen om directe positieve impact te maken. Als je de natuur de kans geeft kan het razendsnel terugkomen, maar we moeten de natuur die kans wel geven. Ter vergelijking: CO₂-emissies moeten op een globaal niveau worden gereduceerd, duren wel een paar honderd jaar voordat deze uit de lucht zijn verdwenen en zijn minder tastbaar. Je eigen bijdrage is hier dan ook veel minder concreet.

Hoe maak je je impact op biodiversiteit dan inzichtelijk? Best lastig te meten lijkt me.

Inderdaad, biodiversiteitsverlies meten is wel veel lastiger dan CO₂-emissies. Daarom is recentelijk het Science Based Targets for Nature (SBTN) framework opgesteld, een methode om biodiversiteitsimpact in kaart te brengen als bedrijf, doelen te zetten en hier actie op te ondernemen. Hierbij kijkt SBTN onder andere naar de belangrijkste oorzaak van biodiversiteitsverlies, landverandering.  

“Door in je keten en eigen operaties de biodiversiteit te verbeteren maak je je bedrijf veerkrachtiger tegen de effecten van klimaatverandering zoals overstromingen, droogte en ander extreem weer.”

Hoe helpt 2BHonest klanten actie te ondernemen op het gebied van biodiversiteit?

Wij zijn van mening dat je geen complete ESG-strategie hebt als je biodiversiteit niet incorporeert, en nemen deze boodschap mee naar onze klanten. Wanneer je aan de slag gaat is stap één het meten van de impact van je bedrijf op biodiversiteit. SBTN is best ingewikkeld om mee te beginnen, zeker als je geen grote duurzaamheidsafdeling hebt. Wij hebben SBTN gebruikt als basis voor de ontwikkeling van een simpele en uitvoerbare methode om je impact te meten en om te zetten in concrete acties. Eerst brengen we bedrijfslocaties, activiteiten en bijbehorende druk op de natuur in kaart. Daarna kijken we specifieker naar de impact op de natuur en de risico’s die dit oplevert voor een bedrijf. Daarna worden de locaties en impacts geprioriteerd en worden er doelen gezet per locatie. Vervolgens stellen we samen een actieplan op om aan de slag te gaan en helpen we bij het monitoren van progressie.

Meer weten over biodiversiteit in relatie tot jouw bedrijf? 
Merijn staat klaar!